Virus corona: Covid-19 ‘có thể giúp Đảng Cộng sản Việt Nam cải tổ’

Dịch bệnh Covid-19 bộc lộ các góc cạnh phức tạp về y tế, chính trị, nhưng cũng có thể là cơ hội cho Việt Nam cải tổ, theo nhận xét của một nhà quan sát.

Trao đổi tại Bàn Tròn Thứ Năm hôm 12/3/2020 từ nơi đang thăm viếng là Austin, Texas, Hoa Kỳ, Tiến sỹ, Bác sỹ Trần Tuấn nói:

“Tôi nghĩ là Covid-19 này có tác động rất mạnh với đời sống chính trị ở Việt Nam trong thời gian vừa qua và đặc biệt trong thời gian tới đây khi có Đại hội của với đảng Cộng sản vào năm 2021.

Bàn tròn BBC: Covid-19 và sức khỏe nền chính trị VN

Covid-19: Mạng xã hội Việt Nam, những ngày nóng dịch

Virus corona và viễn cảnh kinh tế Việt Nam

“Nói vắn tắt tác động này, nhìn chung tôi cho rằng có tác động tích cực mà nó giúp cho Việt Nam khắc phục được một số điểm yếu trong một thời gian dài trước đây.

“Đó là thứ nhất, chính Covid-19 đã tạo ra cho cả hệ thống nhà nước và người dân nhìn nhận ra được vai trò, vai trò thích yếu của y tế dự phòng, y tế công cộng và hệ thống y tế nói chung đối với sự phát triển của Việt Nam và các vấn đề về phát triển bền vững.”

‘Nếu không muốn nhanh chóng bị nhấn chìm’

Theo nhà phản biện chính sách này, những khủng hoảng mà quốc tế và khu vực đã đang trải qua thể hiện nhiều điều mà Việt Nam cần chú ý đúng mức, TS. BS. Trần Tuấn nói thêm:

“Những khủng hoảng này… nếu như không chú ý đúng mức đến y tế dự phòng, y tế công cộng, thì chắc chắn là những thành tựu đạt được trong kinh tế, văn hóa, kể cả giáo dục cũng rất nhanh chóng bị nhấn chìm, chỉ bởi các dịch bệnh, đặc biệt dịch bệnh hiện nay là dịch bệnh lây truyền như chúng ta thấy kể cả từ động vật sang người.

“Chắc chắn Đại hội Đảng sẽ phải suy nghĩ đến đề xuất của bên y tế đang tich cực thúc đẩy, đó là vấn đề y tế Việt Nam nằm trong an ninh y tế toàn cầu.

“Và đặc biệt lĩnh vực chúng tôi đang cố gắng thúc đẩy, đó là “Một sức khỏe” – sức khỏe con người, sức khỏe môi trường và sức khỏe động vật, thực vật gắn liền với nhau.”

“Điểm thứ hai, tác động tích cực của Covid-19 đưa lại, đấy là vai trò của người dân rất quan trọng. Chúng ta thấy rằng muốn phòng chống được Covid ở đây, thì vấn đề không phải hệ thống nhà nước đã làm tốt đến đâu nữa, mà chắc chắn không thể bỏ qua vai trò của từng người dân một.

“Về kiến thức cần, sự minh bạch của thông tin mà nhà nước cần cung cấp cho người dân, sự gắn nối giữa thông tin trong nước với thông tin ngoài nước và đặc biệt là vai trò của người dân trong tạo ra lối sống mà tích cực cho dự phòng, thì nó sẽ có ảnh hưởng rất tích cực hơn nữa.

“Tôi cho rằng dịch Covid này sẽ giúp cho người dân nhìn lại và tránh được lối sống tiêu thụ và sẽ nhấn mạnh đến vai trò của môi trường, những yếu tố gọi là chăm sóc sức khỏe, giữ gìn sức khỏe bản thân, hướng tới vấn đề các mục tiêu dự phòng mà y tế đang thúc đẩy.”

 

Vũ Hán thất bại và vai trò nào cần dẫn đường?

Điểm tiếp theo, theo chuyên gia y học dự phòng và nhà phản biện chính sách này là vụ dịch Covid-19 cho thấy đảng cộng sản, và việc chuẩn bị văn kiện hiện nay cho Đại hội 13 cần phải rút kinh nghiệm và tư duy lại về điều mà ông gọi là vai trò của khoa học dẫn đường trong hành động chính sách.

Ông Trần Tuấn nói tiếp với Bàn Tròn Thứ Năm:

“Để phòng chống được dịch, chúng ta thấy rằng là mặc dù là toàn dân, toàn diện, nhưng mà phải có phương pháp, phải có cách thức, phải có dẫn đường bởi khoa học.

“Và trong khoa học, cũng như trong phòng chống dịch, chúng ta thấy rằng dịch tễ học chẳng hạn rất quan trọng, thất bại của Vũ Hán ban đầu chính là vấn đề các nhà khoa học Trung Quốc đã không chú trọng đúng mức đến vai trò của dịch tễ học trong sáng tỏ những thông tin dịch tễ học để giúp cho việc định hình chiến dịch phòng, chống dịch.

“Tôi cho rằng thất bại đặc biệt trong tháng đầu của phòng, chống dịch của Vũ Hán là một sự thể hiện và từ đó các nước đều phải rút kinh nghiệm, nhìn nhận lại vai trò của khoa học dẫn đường trong vấn đề các văn kiện sức khỏe cộng đồng.

“Điểm thứ tư, tôi nghĩ rằng Đại hội Đảng phải chú ý trong vấn đề này, đấy là chúng ta thấy rằng những nước mặc dù mạnh nhưng không có sự giám sát độc lập với sự vận hành hệ thống, để đảm bảo hệ thống đảm bảo được sự chuẩn bị, sự sẵn sàng đối phó, kể cả khi đã có luật pháp ra rồi, thì vận hành của hệ thống đó ra sao, nếu như không có sự giám sát, đánh giá độc lập, thì khả năng chúng ta thấy rằng nó sẽ không đạt được hiệu quả mong đợi.

“Nên tôi nghĩ rằng, trong Covid-19 này, cũng cung cấp cho bài học là phải nhìn nhận lại việc thiết lập hệ thống giám sát, đánh giá độc lập, sự vận hành của các hệ thống, đặc biệt hệ thống y tế, để mà có thể phòng chống được dịch cho tốt.”

Truyền thông quan trọng thế nào?

Cuối cùng, nhà quan sát và phản biện chính sach xã hội dành sự chú ý trong bình luận của mình tới lĩnh vực truyền thông, về vai trò của lĩnh vực và hoạt động này, Tiến sỹ, Bác sỹ Trần Tuấn nói:

“Điểm thứ năm, tóm lược lại nữa, là Covid-19 cho nhận thấy rằng truyền thông cực kỳ quan trọng và trong truyền thông này, phải có sự song hành giữa truyền thông của nhà nước với truyền thông mạng xã hội.

“Và chúng ta thấy rằng kinh nghiệm của Covid-19 ở Việt Nam cho thấy mạng xã hội đóng vai trò rất tích cực trong vấn đề truyền bá thông tin, chia sẻ trong nước.

“Đấy là những cái tích cực mà tôi thấy được thể hiện và việc chuẩn bị văn kiện Đại hội đảng sẽ có sự xem xét để mà có sự thay đổi.”

Bác sỹ, Tiến sỹ Trần Tuấn là chuyên gia phản biện độc lập chính sách y tế và giảm đói nghèo của khối các tổ chức khoa học độc lập cho các cơ quan Đảng, Quốc Hội, chính phủ Việt Nam và các tổ chức quốc tế giúp đỡ Việt Nam.

Ông nguyên là nội trú dịch tễ học khóa X và giảng viên dịch tễ học đại học Y Hà nội; từng là nghiên cứu viên khách mời về sức khỏe quốc tế đại học y tế công công Harvard (1994-1995).

Bác sỹ Trần Tuấn tốt nghiệp Tiến sĩ chuyên ngành Dịch tễ học và sức khỏe dân số từ đại học Newcastle, Úc (1997-2003), ông là sáng lập viên và Trưởng ban điều hành liên minh phòng chống bệnh không lây, nhiễm Việt Nam NCDs-VN (2015-2019), đồng thời là giám đốc trung tâm nghiên cứu và đào tạo phát triển cộng đồng-RTCCD từ năm 2003 tới nay.

Mời quý vị bấm vào đường dẫn này để theo dõi Bàn Tròn Thứ Năm về Covid-9 và chính trị Việt Nam cũng như việc chuẩn bị cho Đại hội 13 của đảng Cộng sản.

Đường dẫn về bài viết chi tiết của Bàn Tròn Thứ Năm, tại đây.

Ngoài ra, quý vị có thể tham khảo thêm bài viết về Cập nhật tình hình Covid-19 từ Việt Nam và chuẩn bị Đại hội Đảng CS lần thứ 13 trong mùa dịch, tại đây