Sáng ngày 26/4/2019, Liên minh Phòng chống các bệnh không lây nhiễm VN (NCDs-VN) đã phối hợp với Báo điện tử Đảng Cộng sản, Ban Tuyên giáo Trung Ương đã tổ chức cuộc Toạ đàm ” Giải pháp nào để thực hiện có hiệu quả Luật Phòng chống tác hại Thuốc lá”. Đặc biệt là thực hiện Quy định Điều 5.3 của Công ước: Không để ngành công nghiệp thuốc lá can thiệp vào quý trình xây dựng chính sách, pháp luật về kiểm soát thuốc lá.
Tọa đàm có sự tham dự của 70 đại biểu là đại diện của Bộ Y tế, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ban Tuyên giáo Trung Ương, các chuyên gia Y tế, phản biện chính sách phòng chống bệnh không lây nhiễm và gần 50 nhà báo tại Hà Nội và các tỉnh.
TS. Nguyễn Công Dũng – Phó Tổng biên tập Thường trực, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam; Đồng chí Nguyễn Nguyên, Phó Vụ trưởng Vụ Báo chí – Xuất bản, Ban Tuyên giáo Trung ương; PGS. TS. Vũ Xuân Phú, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương đồng chủ trì Tọa đàm khoa học.
[1]Toàn cảnh Tọa đàm
Tại Tọa đàm, các chuyên gia đã chia sẻ về Công ước khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới (Công ước khung FCTC) mà Việt Nam là thành viên và cam kết thực hiện từ năm 2004. Trong đó nhấn mạnh đến Điều 5.3 của công ước FCTC như một biện pháp thực hiện hiệu quả Công ước Khung về Phòng chống tác hại của Thuốc lá và chia sẻ kinh nghiệm quốc tế trong thực thi của Điều 5.3 của Công ước.
Bà Trần Thị Nhị Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Thông tin và Truyền thông định hướng và vai trò của các cơ quan truyền thông trong thực hiện Luật PCTHTL tại Việt Nam
[2]ThS. Nguyễn Thị Thu Hương, đại diện Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá (Bộ Y tế) trình bày về tình hình thực hiện Luật PCTHTL
ThS. Lê Thị Thu, Quản lý Chương trình Phòng chống tác hại thuốc lá, Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam
[3]Bà Đoàn Thu Huyền, Giám đốc Chương trình tại Việt Nam, Tổ chức Chiến dịch vì trẻ em không thuốc lá chia sẻ kinh nghiệm quốc tế thực hiện Điều 5.3 Công ước Khung
Bác sĩ Nguyễn Trọng An, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Phát triển Cộng đồng, điều phối Liên minh NCDs-VN phân tích ảnh hưởng của CNTL đến các chính sách kiểm soát thuốc lá tại Việt Nam
Đại diện của Liên minh NCDs-VN đã đưa ra các bằng chứng và phân tích tác động của ngành công nghiệp thuốc lá trong quá trình xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật về kiểm soát thuốc lá (đặc biệt là thuế thuốc lá) tại Việt Nam. Một số khuyến nghị với chính phủ và các cơ quan truyền thông được đưa ra nhằm thúc đẩy thực hiện điều 5.3 (Công ước khung FCTC) tại Việt Nam. Ngành Công nghiệp thuốc lá có đóng góp về ngân sách nhưng không thể so sánh được với hậu quả ngành thuốc lá để lại khi có hàng triệu người chết và bị bệnh do các sản phẩm thuốc lá gây ra mỗi năm. Chính phủ cần phải lựa chọn ưu tiên các chính sách về sức khỏe, giảm sự can thiệp của ngành công nghiệp thuốc lá trong quá trình xây dựng chính sách, pháp luật. Đây là lựa chọn cho lợi ích lâu dài và là lựa chọn của hầu hết các quốc gia trên thế giới tham gia Công ước.
Đối với Chính phủ:
- Không bố trí cán bộ nhà nước tham gia quản lý tại các doanh nghiệp thuốc lá và ngược lại
- Xem xét tiến tới việc cấm hoàn toàn các hoạt động “trách nhiệm xã hội” của các công ty thuốc lá. Không nhận tài trợ của ngành công nghiệp thuốc lá
- Xây dựng các quy định cho các cơ quan chức năng/cá nhân trong hoạt động của mình khi làm việc với ngành công nghiệp TL trên cơ sở thượng tôn pháp luật Việt Nam và phù hợp với Công ước quốc tế.
- Các doanh nghiệp TL phải công khai báo cáo hoạt động thực tế;
- Ngành công nghiệp thuốc lá phải được theo dõi, giám sát.
Đối với cơ quan báo chí, truyền thông:
- Về mặt nhận thức: không đặt ngành công nghiệp thuốc lá ngang bằng với các ngành công nghiệp khác.
- Chia sẻ rộng rãi Công ước quốc tế về kiểm soát thuốc lá và hướng dẫn điều 5.3 của Công ước.
- Tăng cường sự tham gia vào quá trình giám sát và truyền thông giảm sự can thiệp của các công ty thuốc lá.
- Các cơ quan, đơn vị không nhận tài trợ của các doanh nghiệp thuốc lá, không hợp tác quảng cáo, quảng bá thuốc lá dưới mọi hình thức.