Với mục đích công bố thành lập Liên minh Phòng chống Bệnh không lây nhiễm Việt Nam – Vietnam NCDs Prevention Alliance (NCDs-VN) và tăng cường sự quan tâm các tổ chức xã hội dân sự vào hoạt động này, Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Phát triển Cộng đồng (RTCCD) phối hợp cùng với tổ chức HealthBridge Việt Nam, Trung tâm y tế công cộng và phát triển cộng đồng (CEPHAD) và trung tâm Thông tin Phi chính phủ (NGO-IC) tổ chức hội nghị thành viên lần thứ nhất của “Liên minh Phòng chống bệnh không lây nhiễm Việt Nam” tại khách sạn Sofitel Plaza, Hà Nội vào ngày 27.8.2015 vừa qua.
Hội nghị đã diễn ra với sự tham gia của 59 đại biểu, trong đó có sự tham gia của lãnh đạo của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế; Vụ Khoa giáo – Văn xã, Văn phòng Chính phủ; các bệnh viện (Bạch Mai, Uông Bí); các viện nghiên cứu (Viện Xã hội học, Viện Dinh dưỡng, Viện Xã hội học, Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường); trường Đại học Y tế công cộng, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; các tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế và phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí trong nước.
[1]
Bà Sian Fitzgerald, Giám đốc điều hành HealthBridge Canada trong bài phát biểu khai mạc hội nghị cho biết “Sự gia tăng của bệnh không lây nhiễm là khủng hoảng toàn cầu, ở hầu hết các nước đã và đang phát triển, ở tất cả các nhóm thu nhập và độ tuổi, là rào cản lớn cho phát triển và làm tăng thêm bất bình đẳng về y tế và xã hội.”
TS. Trần Tuấn, giám đốc Trung tâm RTCCD cho rằng “Sự gia tăng gánh nặng bệnh không lây nhiễm ở Việt Nam trong thời gian qua là do lĩnh vực dự phòng chưa được chú trọng đúng mức, trong đó vai trò của mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng, và các ban ngành chính phủ và các tổ chức xã hội dân sự đã chưa được phát huy đầy đủ. Để hoạt động phòng chống các bệnh không lây nhiễm hiệu quả đòi hỏi phải có sự phối hợp liên ngành, sự tham gia của toàn xã hội. Các tổ chức xã hội dân sự Việt Nam nên phối hợp cùng các bộ, ngành xây dựng và phản biện các chính sách liên quan tới phòng chống bệnh không lây nhiễm.”
Tại hội thảo “Vai trò của tổ chức xã hội dân sự trong vận động phát triển chính sách phòng chống tác hại thuốc lá và rượu bia ở Việt Nam” ngày 14/7/2015, 14 tổ chức xã hội dân sự, với tầm nhìn xa hơn đã cùng nhau tập hợp lại và nhất trí thiết lập một liên minh hành động phòng chống bệnh không lây nhiễm NCDs. Sau một thời gian chuẩn bị, 4 tổ chức tiên phong bao gồm RTCCD, HealthBridge, CEPHAD và NGO-IC đã cùng phối hợp với nhau xây dựng Ban vận động thành lập Liên minh Phòng chống bệnh không lây nhiễm Việt Nam (NCDs-VN).
Ban vận động hy vọng rằng sau khi thành lập, NCDs-VN sẽ trở thành diễn đàn của các tổ chức, cá nhân không phân biệt thành phần xã hội, cùng nhau chia sẻ mục tiêu và kế hoạch hành động chung đảm bảo cho đất nước theo kịp sự tiến bộ của khoa học y tế công cộng, khoa học y học, khoa học chính trị – kinh tế – xã hội và khuyến cáo của tổ chức Y tế thế giới (WHO) trong phòng chống bệnh không lây nhiễm toàn cầu.
Theo ông Đậu Xuân Cảnh, Hàm Vụ phó, Vụ Khoa giáo – Văn xã, Văn phòng Chính phủ: “Chính phủ VN đã phê duyệt điều lệ tổ chức thực hiện, quy trình thành lập một tổ chức đã quy định rất rõ ràng, cứ chiếu theo luật pháp mà làm. Tôi nghĩ, về Liên minh này chúng ta cần thảo luận kỹ thêm về mục tiêu, hoạt động làm sao để các tổ chức của chúng ta tham gia tích cực nhất và người dân được hưởng lợi nhiều nhất từ hoạt động của chúng ta.”
PGS. TS. Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho rằng “Bệnh không lây nhiễm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển kinh tế xã hội của Đất nước. Việc ra mắt liên minh có sự tham gia của các tổ chức trong nước và quốc tế trong phòng chống bệnh không lây nhiễm là cần thiết.” Ông cũng bày tỏ mong muốn các tổ chức có tiếng nói chung, có quan điểm chung, làm sao để cách làm thống nhất, phối hợp hài hòa giữa các cơ quan chính phủ, các bộ ngành và tổ chức phi chính phủ.
Tại hội nghị, 6 tổ chức và 16 cá nhân đã cam kết tham gia liên minh với tư cách thành viên chính thức. Các thành viên cũng đã thống nhất cùng thông qua quy chế hoạt động của liên minh, tôn chỉ mục đích và bổ nhiệm tổ chức nhân sự cho liên minh, đồng thời đưa ra định hướng hành động cho liên minh trong giai đoạn 2015 – 2016.
[2]
Kết thúc hội nghị, các đại biểu đã cùng nhau ký tên thể hiện quyết tâm chung tay hành động phòng chống bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam, vì sức khỏe và hạnh phúc của đất nước. Sau hội nghị, ban vận động sẽ tổ chức các buổi thảo luận chia sẻ kế hoạch hoạt động chi tiết trong thời gian tới.
Hội nghị được tổ chức với sự hỗ trợ từ Liên minh Vận động Chính sách Y tế dựa trên Bằng chứng Khoa học (EBHPD)./