Ngày 12/4/2025, Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Phát triển Cộng đồng (RTCCD) phối hợp cùng Khoa Giáo dục Mầm non – Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương đã tổ chức buổi tập huấn trực tiếp dành cho hơn 120 giáo viên mầm non của 10 trường mầm non công lập tại Hà Nội. Đây là một phần quan trọng trong quá trình thử nghiệm mô hình giáo dục phòng chống tác hại của rượu, bia (PCTHRB) dành cho trẻ em từ 4 đến 6 tuổi – độ tuổi vàng để hình thành nhận thức và hành vi tích cực hướng tới xây dựng thói quen sống lành mạnh khi trưởng thành.
Mô hình giáo dục phòng chống tác hại của rượu, bia cho trẻ mầm non – vì một thế hệ Việt Nam khỏe mạnh hơn!
Từ năm 2015, RTCCD đã tiên phong trong việc truyền thông và góp ý chính sách nhằm giảm thiểu tác hại của rượu, bia tại Việt Nam. Với định hướng lấy trẻ em làm trung tâm, mô hình giáo dục mới này hướng tới việc giúp trẻ nhận biết sớm về tác hại của rượu, bia, từ đó lan tỏa thông điệp về một cuộc sống khỏe mạnh, góp phần nâng cao nhận thức và thay đổi thói quen sử dụng rượu, bia của các thành viên trong gia đình và cộng đồng.
[2]
Mô hình bao gồm:
- Chương trình tập huấn dành cho giáo viên mầm non (GVMN). Trước buổi tập huấn, các giáo viên đã được làm quen trước với nội dung thông qua khóa học trực tuyến “An toàn cho tương lai: Giáo dục trẻ nói không với rượu bia” [3]. Sau đó GVMN sẽ tham gia buổi tập huấn trực tiếp cùng chuyên gia để hỗ trợ giáo viên lồng ghép giáo dục PCTHRB vào các hoạt động thường ngày tại lớp.
- 01 bộ Trò chơi tương tác dành cho trẻ 4-6 tuổi đi kèm Sổ tay hướng dẫn dành cho GVMN. Bộ Trò chơi đi kèm Sổ tay hướng dẫn các hoạt động học cho trẻ sẽ hỗ trợ tối đa cho GVMN trong việc giáo dục trẻ về chủ đề PCTHRB, học mà chơi, chơi mà học.
- 01 khóa học trực tuyến dành cho cha mẹ “Cha mẹ uống rượu bia làm chậm sự phát triển của trẻ [4]”, nhằm giúp cha mẹ nắm được những kiến thức cơ bản về tác hại của rượu, bia đối với sự phát triển của trẻ nhỏ; dạy trẻ lớn cách từ chối rượu bia, quy định của chính phủ về xử phạt hành chính liên quan đến rượu, bia. Khóa học đồng thời cung cấp các gợi ý thực tế để phụ huynh điều chỉnh hành vi, tạo dựng môi trường an toàn, lành mạnh cho con và các thành viên trong gia đình.
Từ lý thuyết đến lớp học: Mô hình PCTHRB bước vào thực tiễn
Buổi tập huấn mở đầu trong không khí ấm cúng và đầy nhiệt huyết với sự hiện diện của các đại biểu đến từ Trung tâm RTCCD và Khoa Giáo dục Mầm non – Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương. Những chia sẻ từ đại diện hai đơn vị đã khơi gợi nhiều suy ngẫm về trách nhiệm và vai trò của giáo dục mầm non trong việc xây dựng nhận thức đúng đắn cho trẻ từ thuở đầu đời – đặc biệt là trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi rượu bia có thể len lỏi vào đời sống hàng ngày đem lại nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến sức khỏe, hạnh phúc gia đình, phát triển kinh tế và an sinh xã hội.
Điểm nhấn quan trọng trong chương trình là phần giới thiệu Sổ tay hướng dẫn Giáo viên mầm non về Phòng chống tác hại của rượu, bia cho trẻ 4-6 tuổi, và Bộ Trò chơi tương tác được nhóm nghiên cứu giới thiệu.
[5] 
[6]
Cuốn sổ tay được thiết kế logic, bắt mắt, dễ nhìn với cấu trúc 3 bài:
- Bài 1: Các dấu hiệu nhận biết rượu, bia
- Bài 2: Tác hại của rượu, bia đối với sức khỏe
- Bài 3: Tác hại của rượu bia đối với xã hội
Giáo viên không chỉ được làm quen với khung nội dung giảng dạy mà còn được truyền cảm hứng về cách biến kiến thức khô khan thành những câu chuyện thú vị, những trò chơi gần gũi phù hợp với độ tuổi 4-6 thông qua bộ Trò chơi tương tác.
[7]
Các GVMN háo hức lật giở từng trang, trao đổi sôi nổi và cùng nhau hình dung cách sẽ áp dụng vào lớp học của mình.
Nhóm nghiên cứu cùng các giáo viên bước vào phiên thảo luận chiến lược triển khai mô hình tại 10 trường mầm non công lập trong thời gian tới. Đây là một bước tiến quan trọng, chuyển từ giai đoạn đào tạo lý thuyết sang lập kế hoạch hành động thực tiễn, nhằm đảm bảo mô hình được áp dụng hiệu quả, phù hợp với đặc thù từng trường và đáp ứng mục tiêu của chương trình can thiệp. Mỗi giáo viên đều mang trong mình một cam kết – không chỉ là dạy trẻ hiểu về rượu bia, mà còn là đồng hành cùng phụ huynh trong hành trình bảo vệ con khỏi những tác hại có thể đến từ chính môi trường xung quanh.
Khép lại chương trình, nhóm nghiên cứu đã trao giải thưởng đến 5 giáo viên hoàn thành khóa học trực tuyến sớm nhất và đạt kết quả điểm trả lời đúng xuất sắc.
[8]
Hướng đến mở rộng mô hình giáo dục vì một thế hệ tương lai khỏe mạnh
Sau giai đoạn thí điểm thành công tại 5 trường mầm non công lập và 5 trường dân lập tại Hà Nội trong năm 2024, tiếp cận được 1500 trẻ thuộc 60 lớp, chương trình nhận được phản hồi tích cực từ cả giáo viên và phụ huynh. Năm 2025, mô hình, được cải thiện tốt hơn về chất lượng bộ công cụ, bộ tài liệu và phương pháp tiếp cận đến giáo viên, được tiếp tục triển khai tại 10 trường mầm non công lập trên địa bàn Hà Nội. Dự kiến hơn 2000 trẻ em 4-6 tuổi sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ mô hình thí điểm này trong năm 2025.
Trong thời gian tới, RTCCD sẽ tiếp tục phối hợp cùng các chuyên gia, các cơ sở đào tạo giáo viên, các trường mầm non để hoàn thiện mô hình và hướng tới đề xuất đưa nội dung giáo dục PCTHRB trở thành một phần thiết yếu trong chương trình giáo dục mầm non tại Việt Nam với sự đồng hành của Bộ Giáo dục và Đào tạo.